Steeds meer opleidingen met het SBOH-model
Het SBOH-model, wat houdt dat in? Bij opleidingen die het SBOH-model toepassen zijn aios in dienst van SBOH in plaats van bij de opleidingsinstelling. We scheiden het werkgeverschap van het opleiderschap. De afgelopen jaren is het aantal opleidingen met het SBOH-model gegroeid. Net als het aantal aios dat in dienst van SBOH een opleiding volgt. In 2022 zijn er in totaal 11 opleidingen met het SBOH-model en is de opleiding tot forensisch arts, voorheen een profiel van de opleiding tot arts M+G, verzelfstandigd. We onderzoeken of het SBOH-model in de toekomst ook voor andere opleidingen van belang kan zijn. Zoals voor de opleiding tot bedrijfsarts en andere opleidingen in de sociale geneeskunde.
Oog voor een goede werk-privébalans
Als SBOH bieden we onze aios goede en prettige arbeidsvoorwaarden. Zo kunnen aios bij ons in deeltijd werken. Bijvoorbeeld om meer tijd over te houden voor hun gezin of om ruimte te hebben voor promotieonderzoek. Bij andere opleidingen, zoals de opleiding tot medisch specialist in het ziekenhuis, is in deeltijd werken vaak lastiger.
Ook zorgen we voor goede begeleiding van aios. Zodat er een balans ontstaat tussen werk en privé. Aios kunnen bijvoorbeeld gratis gebruikmaken van coaches en psychologen via Mentavitalis. Zij bieden laagdrempelige hulp aan aios én aan hun naasten. In 2022 zijn 563 coachingstrajecten uitgevoerd voor aios. Daarvan zijn er 362 gestart in 2022 en 201 liepen door vanuit 2021.
Aandacht voor overspanningsklachten en burn-out vinden we als SBOH ook erg belangrijk. Daarom heeft Schola Medica de opdracht gekregen een PIT-stop te ontwikkelen. Een cursus om burn-outklachten en overspannenheid te voorkomen.
Aios krijgen in deze cursus handvatten om hun grenzen te bewaken en de juiste keuzes te maken. Want een gezond werkklimaat is heel belangrijk.
Belangen van aios voorop
Als werkgever van aios werkt SBOH onder andere samen met de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD). De LAD komt op voor de belangen van aios als er onderhandeld wordt over de cao. SBOH zorgt dat aios die in dienst zijn gratis lid kunnen worden van de LAD. Ook kunnen zij op kosten van SBOH lid worden van beroeps- en aios-verenigingen.
We zijn regelmatig met deze verenigingen in gesprek over de toekomst van het vak. We spreken dan over de kwaliteit van de opleiding en over de inhoud van werkgever-zijn: cao, declaraties, vergoedingen, reizen. Het belang van aios, en hun toekomst, staan daarbij altijd voorop. In 2022 bereikte SBOH een inhoudelijk akkoord over de nieuwe cao met de LAD. Deze cao geldt tot en met 31 december 2023. Belangrijke nieuwe afspraken zijn onder meer een trapsgewijze structurele salarisverhoging over 2 jaar, een eenmalige uitkering van 1,7% en een thuiswerkvergoeding.
Ook werken we samen met het NIVEL, een organisatie die onderzoek doet naar de gezondheidszorg. Elke 4 jaar vragen we het NIVEL te onderzoeken hoe tevreden aios en afgestudeerden zijn over hun opleiding. Daarnaast vullen aios die uit dienst gaan een
exit-vragenlijst in. In 2022 scoorde SBOH als werkgever een 8. Een zeer ruime meerderheid vindt de werkgeversrol bij SBOH in goede handen (93%). Het vergemakkelijken van het declaratieproces verdient aandacht en voor arbeidsvoorwaarden krijgt SBOH een 7.
In gesprek over werken & leren in de zorg
Als strategisch partner brengt SBOH partijen samen om zo benodigde ontwikkelingen te versnellen. Op basis van werksessies met diverse partijen, waaronder aios, hoofden van opleidingsinstituten en andere deskundigen uit het zorg- en onderwijsveld, publiceerde SBOH in 2022 het rapport ‘Leren en werken in de zorg in 2032’. De trends & ontwikkelingen en vier toekomstbeelden in de publicatie zetten aan tot het goede gesprek over het opleiden van zorgprofessionals in relatie tot arbeidsvraagstukken in de zorg. In 2022 is SBOH, samen met partners, gestart met een promotie- en publiciteitsoffensief en een actieplan om het artsentekort buiten het ziekenhuis tegen te gaan. Dit versterkte de banden van SBOH met samenwerkingspartijen in het zorg- en onderwijsveld, media en kamerleden en bracht beweging in het veld. Zo informeerde SBOH kamerleden en bewindspersonen bijvoorbeeld met persoonlijke gesprekken en een brandbrief, opgesteld met partners, over het artsentekort en oplossingsrichtingen. Dit o.a. ter voorbereiding op het debat over de arbeidsmarkt in de zorg in de Tweede Kamer begin 2023.
Actieplan tegenaan artsentekort
In het kader van het actieplan tegengaan artsentekort is SBOH drie projecten gestart. Het eerste project is de oprichting van een samenwerkingsverband van opleidingen om samen de artsenberoepen buiten het ziekenhuis bij basisartsen en geneeskundestudenten nog beter op de kaart te zetten. In 2022 kreeg die samenwerking op het gebied van promotie al vorm op de KNMG-carrièrebeurs en online met verhalen van aios en opleiders en in 2023 wordt deze gezamenlijke promotie uitgebreid. Het tweede project is gericht op het initiëren van onderzoek onder deze groepen om te achterhalen op basis waarvan ze keuzes maken voor een medische vervolgopleiding. Het derde project is het blijven aanjagen van het goede gesprek in het veld over hoe het artsenberoep en de gerelateerde opleidingen toekomstbestendig kunnen worden gemaakt en hoe opleiden een goede rol krijgt in het arbeidsmarktvraagstuk in de zorg.
Gezond en veilig werken
SBOH wil graag een bijdrage leveren aan een gezond en veilig opleidingsklimaat voor aios. We zien het dus als onze taak om naast aios ook opleiders en opleidingsinstituten te informeren over gezond en veilig werken. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om informatie over wat een aios kan doen in een situatie van ongewenst gedrag of veilig werken bij zwangerschap. Zo is in 2022 de brochure ‘Zwanger? Weet wat te doen en laten’ geactualiseerd. Daarnaast denken we mee hoe ziekteverzuim en uitval van aios te voorkomen is. Aios kunnen terecht bij Mentavitalis en kunnen naar de PIT-stop workshop. In 2022 organiseerde SBOH een themabijeenkomst voor opleidingshoofden en (arbo-)contactpersonen van de verschillende opleidingsinstituten over ziekteverzuim. Het gemiddelde ziekteverzuim in 2022 onder alle aios bedroeg slechts 4,4%. Dit is aanmerkelijk lager dan de 7,9% die geldt voor de gezondheids- en welzijnszorg in dezelfde periode (voorlopig cijfer CBS).
Stimulans promotie- en innovatietrajecten
Veel aios doen een promotieonderzoek voordat ze hun opleiding starten. Maar onze aios kunnen hun opleiding ook combineren met promotieonderzoek! Dat doen verschillende aios bij SBOH. Wij stimuleren dit. Bijvoorbeeld door deze groep gunstige arbeidsvoorwaarden te bieden. Want het wetenschappelijk kader dat zo ontstaat, is belangrijk voor de beroepsgroep en voor de kwaliteit van de opleiding.
10% van de aios in dienst bij SBOH is in 2022 gepromoveerd of bezig met een promotietraject. Dit percentage komt overeen met de doelstelling van 10%. Dat doel hebben we onszelf gesteld in het kader van de academisering van de SBOH-opleidingen. Dankzij subsidie via SBOH in 2022 kunnen 13 nieuwe promotietrajecten van start verdeeld over verschillende opleidingen met het SBOH-model. Een beschrijving van alle projecten is te vinden op de website van ZonMw.
SBOH financierde in 2022 ook meerdere projecten voor specifiek de huisartsenopleiding vanuit het Innovatiefonds. De ambtelijke ondersteuning van het Innovatiefonds is met ingang van 2022 overgedragen aan Huisartsopleiding Nederland. Een beschrijving van deze projecten is te vinden op de website van Huisartsopleiding Nederland.
Stimuleringsregeling ouderengeneeskunde
SBOH heeft in samenwerking met ActiZ en SOON een ‘stimuleringsregeling’ ontwikkeld.
Zo kunnen ervaren medisch specialisten worden omgeschoold tot specialist ouderengeneeskunde en kunnen dus meer specialisten ouderengeneeskunde worden opgeleid. De regeling voorziet in het wegnemen van een inkomensbarrière voor ervaren medisch specialisten. Via de regeling ontvangen deze artsen een aanvulling op het reguliere basissalaris van een arts in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde. Onder de sollicitanten voor de opleiding ouderengeneeskunde zijn ongeveer 10 medisch specialisten die in 2023 gebruik gaan maken van deze nieuw ontwikkelde stimuleringsregeling.
Investeren in goede service en communicatie
Als SBOH willen we aios goede service en informatie bieden. Dat vraagt enerzijds om slimme, goed georganiseerde processen (operational excellence) aan de achterkant en om een goede en persoonlijke dienstverlening (optimale klantbeleving) aan de voorkant. In 2022 is veel aandacht uitgegaan naar het voorbereiden van diverse verbeteringen die in 2023 daadwerkelijk worden toegepast. Zo zijn steekproefsgewijs aios van verschillende leerjaren en opleidingen gevraagd naar hun mening over de communicatie van en met SBOH. Op basis daarvan zijn direct verbeteringen aangebracht bijvoorbeeld in de handleiding declareren. Ook is een nieuwe communicatie- en merkstrategie ontwikkeld. Daaruit volgen in 2023 nieuwe en verbeterde communicatiemiddelen zoals een nieuwe SBOH-website, actuele LinkedIn-pagina en verbeterde contactmogelijkheden voor aios met SBOH.
Samenwerken aan duurzame zorg
Uit overleg met de Landelijke vereniging voor aspirant huisartsen (LOVAH) en Planetary Health (De Jonge Arts Maatschappij en Gezondheid) zijn verschillende ontwikkelingen en kansen voor werknemers van SBOH (aios), de beroepsgroep, het werkveld en het SBOH- bureau naar voren gekomen op het gebied van duurzaamheid. Mede naar aanleiding van dit overleg heeft SBOH een aantal doelstellingen geformuleerd waaraan zij zich wenst te committeren. Deze doelstellingen zijn vervolgens vastgelegd in de ‘Green Deal – samen werken aan duurzame zorg’. Doel van de Green Deal is een onomkeerbare transformatie bewerkstelligen naar zorg met minimale impact op klimaat, milieu en leefomgeving in 2050.
SBOH heeft de Green Deal op 8 december 2022 ondertekend. SBOH heeft binnen de eigen kantooromgeving ingezet op energiezuinige verlichting en afvalscheiding. Bureaumedewerkers worden gestimuleerd om op de fiets naar het werk te komen. Daarnaast worden ze in de gelegenheid gesteld om gedeeltelijk vanuit huis te werken. Het aantal reisbewegingen wordt ook beperkt doordat vergaderingen waar mogelijk online plaatsvinden en door het beleid rond congresbezoeken. Aios en bureaumedewerkers die binnen Europa een congres bezoeken doen dat door zoveel mogelijk gebruik te maken van het openbaar vervoer. Vliegverkeer dient tot een minimum te worden beperkt.